Vaak wordt er bij verbouwen en inrichten veel aandacht besteed aan de keuze voor een vloer, meubilair en het kleurenpalet en komt de verlichting pas als laatste aan de orde. Helaas ben je dan vaak te laat om alle verlichting goed te integreren en dat is zonde! Tevens is het lichtplan een ondersteuning van het interieurontwerp. Daarnaast is het natuurlijk fijn om mooie én functionele verlichting in huis te hebben die beleving en sfeer geeft aan je woning.
Op tijd nadenken
Wil je je huidige lichtplan in je woning aanpassen, dan is dat vaak moeilijk omdat je beperkt bent met, over het algemeen, kleine aanbod van de bestaande lichtpunten. Vaak is het dan beter om het grondiger aan te pakken door middel van een verbouwing. Maar, let op, begin dan op tijd met het nadenken over de vormgeving van je lichtplan. Zo kan er rekening gehouden worden met de plaatsing en het aantal lichtpunten, schakelaars en dimmers. En, ook niet onbelangrijk, je wil natuurlijk geen kabels over die strak gestucte wand.
Hoe ga je te werk?
De eerste stap is het maken van een programma van eisen. Wat zijn de afmetingen en hoogtes van de ruimte? Is er voldoende daglicht aanwezig en op welke manier combineer je dit met kunstlicht? Welke functies heeft de ruimte en wie gaat de ruimte gebruiken? Zo vraagt iedere functie om een andere verlichting en de gebruikers zijn zeer zeker ook belangrijk. Oudere mensen hebben 2 x zoveel licht nodig om dezelfde activiteit uit te voeren. Wanneer er dus verschillende bewoners met leeftijdsverschil in dezelfde ruimte vertoeven is een dimmer zeker aan te raden.
Een verlichtingsplan is opgebouwd uit drie onderdelen, die samen zorgen voor een evenwichtig verlichting.
- Basisverlichting
Deze algemene verlichting is onopvallend en zorgt voor voldoende lichtopbrengst in de ruimte. Met alleen deze basis moet je makkelijk en veilig de ruimte kunnen gebruiken. - Sfeerverlichting:
Dit is een aanvulling op de basisverlichting en heeft alleen een decoratieve functie. Met deze lichtbronnen kun je elementen, zoals een mooie wand accentueren om de architectuur te versterken. - Functionele verlichting
Om een specifieke activiteit uit te voeren, pas je functionele armaturen toe. Dit kan een leeslamp zijn of richtspots om een boekenkast te verlichten.
Aansturing
De verlichting kun je natuurlijk via schakelaars aan- en uitzetten, maar als je de mogelijkheid hebt, is domotica ook een optie. Bij Philips Hue of klikaanklikuit kun je verschillende scenes instellen, waardoor de lampen met één druk op de knop op een vooraf ingestelde lichtsterkte springen. Dit kan via een schakelaar bediend worden, maar ook op de tablet of telefoon.
Tips en adviezen
Bij het ontwerpen van een lichtplan is de beleving een belangrijk aspect. In je woning kun je naar behoefte de beleving aanpassen door de juiste armaturen en kleurtemperatuur te kiezen. Vergeet ook niet om na te denken over verlichting in of rondom een (vast) meubel. De kosten zijn minimaal, maar het effect is groots; Het geeft veel sfeer en je meubels worden blikvangers. Hang ook niet je hele plafond vol met (inbouw)spots. Door te veel van boven te verlichten, vervallen alle schaduwen en wordt de ruimte ongezellig. Kies liever voor enkele plafondspots gecombineerd met een staande lamp. Het is ook aan te raden om achter de televisie een lichtbron te plaatsen. Dit voorkomt vermoeide ogen door een te groot contrast.
Concluderend kun je stellen dat je al in een vroeg stadium moet starten met het bedenken van je lichtplan. Zo kun rekening houden met het aantal en de plaatsing van de lichtpunten en schakelaars. Laat ook liever een aansluiting te veel aanleggen dan te weinig; Naderhand is het vrij lastig om een stroom- of lichtpunt bij te maken en dat zou natuurlijk erg zonde zijn!
